Samuel Fuller

Wojna w Korei, echo wojny w Europie, dyskryminacja. Potrzeba ruszenia do przodu starta z kolejną wojną.

Wojna w Korei nie jest przedstawiana zbyt często na ekranie i lata temu oglądając MASH próbowałem na to jakoś odpowiedzieć. Doszedłem do wniosku, że jest ona źródłem jedynie wstydu i nikt nie chce do tego wracać – stracili milion ludzi, zabili milion ludzi i konflikt zakończył się porozumieniem. Sama wojna jest ciekawa, ponieważ jest w zasadzie bezpośrednią kontynuacją kapitulacji Japonii, co wykorzystała Rosja, atakując od drugiej strony – a wojna w Korei była tak naprawdę początkiem wojny w Wietnamie. Samuel Fuller pokazuje w The Steel Helmet anonimowy wycinek z wojny, gdzie rozbitkowie z różnych grup odnajdują się nawzajem i starają przetrwać, tworząc nadal coś na kształt zorganizowanego wojska, chociaż na polu walki nie jest to łatwe.

Fuller widział wojnę na własne oczy i pokazuje ją okiem kamery – z dzisiejszej perspektywy bardziej wybija się niski budżet oraz pewna toporność w realizacji. Taki rodzaj kina bardziej pasuje do wczesnej ery VHS, gdy trzeba było coraz mniej, aby nakręcić własny film. O wiele bliżej temu do Clerks niż do systemu studyjnego, tym bardziej podejmującego tematykę wojenną – raczej nikt nie będzie po seansie zaskoczony, że wszelkie sceny eksplozji były nagrane na potrzeby czegoś innego, a następnie wklejone tutaj. Aktorzy nie są prowadzeni zbyt pewnie, tu i tam będzie mieć miejsce coś… Początkowego. Bardziej doświadczony twórca filmowy, szczególnie wtedy, wymyśliłby coś albo przewidział jakąś trudność jeszcze zanim doszło do montażu i trzeba było wtedy stawać na głowie, aby ukryć jakąś wtopę. Fuller skupia się na elementach fabularnych, tematycznych.

Porusza temat obozów dla obywateli Japońskich na terenie USA, gdzie zsyłano ich podczas wojny. Porusza temat rasizmu, który nie wygasł po tym, jak ludzie w każdym kolorze oddawali za siebie nawzajem życie. Stawia na protagonistę, który traci nerwy, krzyczy i daje się ponieść emocjom, nawet dopuszcza się czynów karalnych. Wojna jest tu dzika, nieprzewidywalna i po zwycięstwie nie ma powrotu do domu i świętowania wygranej – jest tylko napis, że to się nigdy nie kończy. Mało to subtelne, ale wiadomość dociera z całą pewnością – nawet dziś. Ogólnie to film, który nadal robi wrażenie klasycznej produkcji pod wieloma względami – gdy na początku dziecko podąża za żołnierzem, ten każe mu spadać, ale w sekundę zmieni zdanie, bo jednak jest w porządku. Zero zaskoczenia, podobnie jak raczej każdy się spodziewa, że owe dziecko końca filmu nie dożyje. Trochę tego tutaj jest, a brak subtelności jest też obecny podczas poruszania „ważnych tematów”.

Niemniej film nadal uderza. To był odważny film w swoim czasie, to był akt buntu oraz odwagi. Nadal to czuję z samego seansu. To krótkie, konkretne doświadczenie, którego dzika energia nadal porusza lata później.