Cytaty

Coraz bardziej tęsknię do kina pozornie pustych kadrów, które nie posługują się deklamującym aktorem, nie zawiązuje mozolnie akcji poprzez dzianie się, które potrafi operować całością obrazu dla oddania nastroju bohatera, które potrafi zatrzymać się z uwagą: patrzeć na świat nie po to, żeby go portretować lub karykaturować, lecz żeby się nim zachwycić albo gardzić nim, będące wizualnym wyrazem akceptacji albo negacji świata.
(…) Kino musi wyrwać się z kręgu: literatura – kino – rzeczywistość, gdzie strona wizualna i dźwiękowa są marnymi instrumentami technicznymi, a nie środkiem wyrazu. Musi zastanowić się nad swoją skłonnością sztampy muzycznej i plastycznej, do kiczu jako wyniku bezmyślności, nieświadomego zabiegu.
Przede wszystkim jednak musi nauczyć się najtrudniejszego – konstruowania opowieści tak, aby bohaterowie mieli wewnętrzną głęboką motywację, żeby byli niewymienialni, w pełni uzasadnieni w ekranowym świecie. Za dużo jest słów, za mało ledwie zauważalnych, drobnych gestów tworzących postać lepiej niż jakiekolwiek deklaracje. Udowodnione dotychczasowymi umiejętnościami Bajona, Marczewskiego, Królikiewicza czy Żebrowskiego pozwalają być optymistą. Jak doświadczenia z tematem historycznym Agnieszki Holland i Edwarda Żebrowskiego rokują, iż filmowe zrozumienie historii pozwoli widzom zastanowić się, skąd są i dokąd zmierzają.
Dwadzieścia pięć lat z filmem polskim to szmat czasu. Okazywał oblicze głupka, błazna, przenikliwego krytyka; gorzej bywało z mądrością i zabawą. Po nie trzeba było przemykać do zakazanych dzielnic: amerykańskiej, włoskiej, szwedzkiej, angielskiej, a ostatnio także zachodnioniemieckiej, zazdroszcząc tamtym filmom ich niebywałej witalności, nasiąkniętej perswazją, to biologiczną radością uciekającą przed zwyrodnieniem starożytnej kultury. Przede wszystkim zazdroszcząc ciągłości, pozwalającej i wręcz zmuszającej do kontynuowania uprzednio
wypowiedzianych słów, do rozmawiania językiem (albo i o języku) wcześniej stworzonych konwencji, zazdroszcząc możliwości stałego „odbijania” się od dnia wczorajszego. Czasami przychodziło zazdrościć – podobnym do naszej – dzielnicom czeskim i węgierskim pamięci, niebywałego poczucia humoru Czechom, to znowu Węgrom poważnego traktowania problematyki etycznej (np. „Misja” Ferenca Kósy) i nie mniej poważnych prób zrozumienia czasu przeszłego nieminionego.
Mojej zrujnowanej filmowej oblubienicy, pozbawionej, w jej wieku jakże potrzebnego, sprzętu i taśmy, całego salonu piękności i kliniki geriatrycznej, muszą wystarczyć wrażliwość i myślenie. I może jeszcze odrobina twarzy…
Jakże chciałbym, żeby była wrażliwa i myśląca. Po tylu latach trudno przeżywać uniesienia, zachować wierność, skoro tyle jest młodszych i piękniejszych. Chodzi o przyjaźń. Z mądrym i wrażliwym filmem polskim gotówem się nudzić w pustej i nieogrzewanej sali kinowej jakiegoś potwornego miasteczka wdychając smród kinowego prowincjonalnego pyłochłonu, niemytych dusz, niemytych nóg.
A kiedy usiądzie za mną facet w ciężkich buciorach i okutym czubem będzie mnie szturchał w rachityczny kręgosłup, to może nawet mu powiem odważnie, krzycząc szeptem: „Dlaczego mnie kopiesz w dupę, ty skurwysynu?”. A on zawstydzi się, zarumieni w ciemnościach i weźmie swoją barchanową damę za łokieć, by wreszcie pójść do diabła. Na odchodnym, żeby nie stracić pyska, przybasuje: „Nudny ten film„.
Ja będę dalej śnił, jak się okaże po latach, sen niezupełnie filmowy. Niezupełnie sen… „Albowiem ten cud, czy to dziwo, wzrusza mię wielce„
„Kraina niedojrzałości” (Waldemar Chołodowski, 1983)