Podsumowanie dekady w kinie – 1970s

Podsumowanie dekady w kinie – 1970s

15/12/2023 Blog 0
imigranci 1971

Od siebie niewiele tutaj mogę dodać. Te czasy znam tylko z filmów, a cytować innych nie chcę, więc tylko kilka ogólnych słów oraz listy: moje ulubione filmy, książki, seriale, piosenki z tego okresu. I Supercut momentów filmowych z lat 70., które mnie zachwyciły.

Soundtrack do Shafta to moje filmowo-muzyczne odkrycie tego roku.

SERIALE

1. M*A*S*H
2. All in the Family
3. The Jeffersons
4. Ja, Klaudiusz
5. Polskie drogi
6. Hotel Zacisze
7. Kolumbowie
8. Sceny z życia małżeńskiego
9. Mary Tyler Moore
10. Taxi

KSIĄŻKI

(najlepsza z danego roku)
1971 – Kongres futorologiczny
1972 – Piknik na skraju drogi
1973 – Śniadanie mistrzów
1975 – Shogun
1976 – Maratończyk
1978 – Gwizd

W 70′, ’74, 77′ i ’79 nie wyszły żadne książki, no co ja poradzę.

KSIĄŻKI

(TOP 10 dekady)

1. Śniadanie mistrzów
2. Gwizd
3. Maratończyk
4. Shogun
5. Kongres futurologiczny
6. Piknik na skraju drogi
7. Równi bogom
8. Świat według Garpa
9. W pogoni za Cacciatem
10. Wesoły miesiąc maj

FILMY

1. Stalker
2. Czas Apokalipsy
3. Mechaniczna pomarańcza
4. Sanatorium pod klepsydrą
5. Annie Hall
6. Chinatown
7. Łowca jeleni
8. Dzień szarańczy
9. Na krańcu świata
10. Manhattan

W tej dekadzie ponownie potęgą jest Polska – możemy oglądać nowe filmy od uznanych jak i zaczynających, uzdolnionych twórców: Wajda, Wojciech Wiszniewski, Tadeusz Konwicki, Krzysztof Kieślowski, Andrzej Żuławski, Stanisław Bareja, Szulkin, Feliks Falk , Kazimierz Kutz, Andrzej Kondratiuk, Jerzy Hoffman, Marek Piwowski, Agnieszka Holland, Grzegorz Królikiewicz, Wojciech Has, Tadeusz Chmielewski, Janusz Majewski, Krzysztof Zanussi, Stanisław Różewicz… nawet Antoni Krauze nakręcił dobry film (Palec boży).

W tym czasie we Włoszech Sergio Leone kręci tylko jeden film (Garść dynamitu), a poza tym tworzą Elio Petri (Klasa robotnicza idzie do raju), Luchino Visconti (Śmierć w Wenencji), Michelangelo Antonioni, Federico Fellini, Bernardo Bertolucci, Ettore Scola, a Pier Paolo Pasolini kręci ostatni film i umiera (w sumie to na odwrót, ale mniejsza). W Wielkiej Brytanii Blake Edwards dalej tworzy cykl o Różowej panterze, Richard Donner tworzy Omen, Stanley Kubrick dwa filmy nawet nakręci, Monty Python wejdą w pełny metraż, Ken Russell i Joseph Losey dodadzą coś od siebie, a Peter Ustinov pierwszy raz wcieli się w Herculesa Poirota (Śmierć na Nilu). We Francji bawi Louis de Funès (Zawieszeni na drzewie, Żandarm) oraz 12 prac Asteriksa, a poza tym Jean-Pierre Melville z Benuelem wypuszczą ostatnie filmy. Tworzą François Truffaut, Claude Lelouch, Alain Resnais, Jacques Rivette, Robert Bresson czy Jean Eustache. Tutaj też skończy Roman Polański po tym, jak tylko w tej dekadzie nakręci filmy w Stanach, UK i właśnie zakończy trybutem dla zmarłej żony w postaci Tess.

Oprócz tego Dania tworzy taśmowo kolejne części Gangu Olsena, Belgia daje światu nowe etiudy Chantal Akerman, Czechosłowacja Obrazy starego świata, Republika Federalna Niemiec raczy nas twórczością Herzoga, Wendersa i Fassbindera, Hiszpania ogląda Carlosa Saurę (Nakarmić kruki) i Victora Erica (Duch roju), Szwecja Bergmana oraz dyptyk o Emigrantach, na Węgrzech kręci Károly Makk, a w Grecji zaczyna karierę Theo Angelopoulos.

W Kanadzie rządzi David Cronenberg, w ZSRR Andriej Tarkowski (Solaris, Zwierciadło, Stalker) i Andriej Konczałowski ale było im mało, więc wezwali Kurosawę (Dersu Uzala), poza tym była jeszcze Łarisa Szepitko na Ukrainie (Wniebowstąpienie, umrze 2 lata później na wypadek samochodowy). W Japonii Hayao Miyazaki wchodzi do pełnych metraży, gdzie poza tym tworzą sporo awangardy (Przemijanie i inne), w Hongkongu kopie Bruce Lee (nawet będzie reżyserować), a w Australii tworzą Nicolas Roeg, Peter Weir i Mad Max (George Miller). No i jeszcze typ od Na krańcu świata, ale nikt nie wie, jak on się nazywał.

Stany Zjednoczone tymczasem zajmują pierwsze 16 miejsc, jeśli chodzi o kinematografię tej dekady i nawet nie wiadomo, co tutaj po łebkach może wyróżnić, gdy nawet to po łebkach liczy więcej niż wypisałem powyżej.
John Travolta tańczy w Grease i Gorączce sobotniej nocy, Michael Crichton ekranizuje Westworld i kręci Comę, tworzą takie legendy reżyserii jak Bob Fosse, Sam Peckinpah, Arthur Penn, Hal Ashby, Alan Parker, John Boorman, Sidney Lumet, Francis Ford Coppola, Paul Mazursky, John Cassavetes, Frederick Wiseman, Sydney Pollack, William Friedkin, Alan J. Pakula, John Carpenter, John Huston, Peter Bogdanovich, Mike Nichols, Robert Altman, debiutują Martin Scorsese, Spielberg, Lynch, Terrence Malick, Mel Brooks, Brian De Palma zaczyna modę na ekranizowanie Kinga, Dalton Trumbo daje radę stanąć za kamerą, przed kamerą podziwiamy takie ikony jak Dustin Hoffman, Steve McQueen, Robert Redford, Meryl Streep, Robert De Niro, Christopher Walken zaczyna być dziwakiem, Clint Eastwood zaczyna być Brudnym Harrym i reżyserem, Shaft zaczyna być Shaftem, Rocky Rockym (od reżysera, który uważał, że boks jest głupi), Ripley Ripley od Ridleya, Star Wars Star Warsami: Holiday Special, Woody Allen przechodzi przemianę z komika sytuacyjnego w przezabawnego psychologa, zachwycamy się całym nurtem niepokojów społecznych, od Wszyscy ludzie prezydenta po Chiński syndrom, Milos Forman w tej dekadzie jest wyłącznie Amerykański, John Schlesinger zaczął dekadę w UK, ale w Stanach nakręci najlepsze filmy, zaczyna się Teksańska masakra piłą mechaniczną oraz kariera Wesa Cravena, John Williams rzuca Altmana i zaczyna współpracę ze Spielbergiem, a Sylvester Stalone zagra w pornosie.

TELEWIZJA

Trzy kraje tutaj się wyróżniają: Polska, UK oraz Stany. Polska, czyli Janusz Morgenstern, który zachwyca adaptacją Kulumbowie oraz ogarnięciem skali Polskich dróg, Wielka Brytania tworzy najgłupsze komedie oraz najteatralniejsze dramaty, a Stany Zjednoczone dają nam takie arcydzieła jak MASH oraz All in the Family.

Moja ulubiona postać? Danny z The Patridge Family, Radar oraz Hawkeye z MASH. Nie w tej kolejności.

CO JESZCZE PRZEDE MNĄ

Cały rok oglądania tej dekady i oczywiście kończę z większą ilością tytułów do obejrzenia, niż gdy zaczynałem. Peter Watkins pewnie jest największym odkryciem, tylko on lubi kręcić filmy trwające dzień lub dwa i jakoś nie znalazłem na niego czasu. Już pomijam, że to dziwak, który będąc Brytyjczykiem napisał książkę o filmach po hiszpańsku i odmawia wydania jej w jakikolwiek innym języku. Ostatnim filmem, który zobaczyłem, było Tacy byliśmy zakochani i dopiero wtedy ogarnąłem, że powinienem zająć się też Ettore Scollą. A z konkretnych tytułów to: Pastoral: To Die in the Country, The Man Who Sleeps, Heroic Purgatory, Trial on the Road i The Vampires of Poverty.

A teraz czas, aby za mało rzeczy obejrzeć z lat 60.

11. Żywot Briana
12. F jak fałszerstwo
13. Szepty i krzyki
14. Lenny
15. Kobieta pod presją
16. Chiński syndrom
17. Edvard Munch
18. Szczególny dzień
19. Rocky
20. . Monty Python i Święty Graal
21. . Dersu Uzała
22. Johnny poszedł na wojnę
23. Z biegiem czasu
24. Człowiek z marmuru
25. Piknik pod Wiszącą Skałą
26. Personel
27. Zagadka Kaspara Hausera

28. Lot nad kukułczym gniazdem
29. Ojciec chrzestny
30. Szczęki
31. Pieskie popołudnie
32. Ojciec chrzestny II
33. Wniebowstąpienie
34. Premiera
35. Obcy – 8 pasażer „Nostromo”
36. Zabójstwo chińskiego bukmachera
37. Szpital Przemienienia
38. Maratończyk
39. Amator
40. Halloween
41. No i co, doktorku?
42. Lokator
43. Taksówkarz
44. Trzecia część nocy
45. Rozmowa
46. Willy Wonka i fabryka czekolady
47. Papierowy księżyc
48. Diabeł
49. Nashville
50. Wśród nocnej ciszy
51. Iluminacja
52. Ostatni seans filmowy
53. Zwierciadło
54. Alicja w miastach
55. Podróż komediantów
56. Ostatnia fala
57. Znikający punkt
58. Zagraj to jeszcze raz, Sam
59. Harold i Maude
60. Avanti!
61. Jak daleko stąd, jak blisko
62. Wyjęty spod prawa Josey Wales
63. Szczęśliwego Nowego Roku
64. Pojedynek na szosie
65. La Cabina
66. Zaklęte rewiry
67. Amerykańskie graffiti
68. Niewolnica miłości
69. Aguirre, gniew boży
70. Uwolnienie
71. Szał
72. Pechowa Electra Glide
73. Badlands
74. Żądło
75. Cały ten zgiełk
76. Pasja
77. Palec Boży
78. Śmierć na Nilu
79. Ta przeklęta niedziela
80. Płonące siodła
81. Młody Frankenstein
82. Ocalić tygrysa
83. Motyle są wolne
84. Miłość i śmierć
85. Jesienna sonata
86. Serpico
87. McCabe i pani Miller
88. Girlfriends
89. Barwy ochronne
90. Cena strachu
91. California
92. Wzgórze królików
93. Powrót do domu

94. Wodzirej
95. Kabaret
96. Motylek
97. Pat Garrett i Billy Kid
98. Wszyscy ludzie prezydenta
99. Nakarmić kruki
100. Duch roju

Ulubione płyty: The Dark Side of the Moon, The Wall, American Beauty, Joni Mitchell – Blue, King Crimson – Larks’ Tongues in Aspic, Fleetwood Mac – Rumours… Miał być TOP 5, a przecież jeszcze Carole King – Tapestry, The Rise and Fall of Ziggy Stardust and the Spiders From Mars, Selling England by the Pound, Northern Lights – Southern Cross, Fun House… Bez wspominania o Brucie Springsteenie, Can, Cat Stevensie, Czesławie Niemenie, Budce Suflera, Deep Purple, Eltonie Johnie, Evisie Costello, Black Sabbath, AC/DC…