Kino na Granicy 2025

Film o przemocy w szkole. Głównie psychicznej. Dobrze przedstawia zjawisko, ale niczego nie zmieni.

W pierwszej scenie widzimy młodego chłopaka lecącego facjatą w dół z okna bloku. Drugi chłopak będzie grać na skrzypcach nad rzeką. Pierwszy dostanie pomoc psychologa, drugi będzie ofiarą postępującego znęcania się nad nim przez rówieśników ze szkoły – i to tylko jeden z jego problemów w życiu. Udaje się całe zjawisko przedstawić naturalnie i wiarygodnie, chociaż w przyspieszony sposób (co jest zrozumiałe). Doceniam, że widz nie jest wystawiony na cierpienie razem z bohaterem: każda scena (jak i cały film tak naprawdę) jest zmontowany w bardzo treściwy sposób. Wystarczy nam zobaczyć tylko jak chłopak wchodzi do toalety, który jest osaczany przez grupę dzieci – nie musimy oglądać ciągu dalszego, umiemy zrozumieć. Widzimy rolę wszystkich osób wokół: nauczycieli, rodziców, psychologów. Film nawet podejmuje w pierwszej połowie poprowadzenia historii dwojako, pokazując potrzebę dopasowania się również wśród starszych osób. Fabularnie film przez większość czasu nie zaskakuje – zobaczymy to, co już widzieliśmy. Całość jednak skrywa kilka niespodzianek – szczególnie fakt, że pod spodem przez ten czas była tkana pewna intryga. Takie momenty dodają głębi i wykazują faktyczne zrozumienie twórców nad tematem.

Zaczynam widzieć schemat w filmach tego reżysera – problemy, potknięcia, brak rozwiniętych postaci, mówienie do samego siebie… Ale całość ostatecznie działa emocjonalnie. Nie idzie zrozumieć większości postaci, twórcy nie poświęcają im miejsca. W zasadzie wystarczy im jeden element na początku historii, żeby uzasadnić decyzje pod jej koniec. Niczego też ten film nie zmieni i nie dotrze do ludzie spoza swojej własnej bańki – ta historia będzie zrozumiana wyłącznie przez ludzi, którzy już będą rozumieć wszystko. Cała reszta będzie tylko powtarzać, że problemy przedstawione na ekranie to wina innych w społeczeństwie, chociaż film pokazuje udział wszystkich – nie robi tego jednak w taki sposób, by ślepi to dostrzegli.

Sam scenariusz ma jednak jedną radę – i jest to udział męskiej osoby w wychowywaniu młodego pokolenia. Młodym osobom na ekranie brakuje rodzica innego niż kobieta, w szkole też są otoczeni przez kobiety. Ojciec Jana pojawia się wyłącznie w kamerce laptopa, a wsparcie do niego trafia w postaci sąsiada. Oraz fagasa mieszkającego w samochodzie, którego matka Jana wybrała sobie na kochanka – nawet on się zainteresuje Janem chociaż trochę. Efekt jest trochę kuriozalny, że tylko tych dwóch przynajmniej zaoferuje cokolwiek Janowi, a kobiety w tym filmie będą tylko cieszyć się, że nikt policji nie wezwał. Twórcom ewidentnie nie udało się sprzedać proponowanego rozwiązania.

Ostatecznie na mojej ocenie zaważył fakt, że filmowi udaje się sportretować sytuację, w której ofiara musi być ofiarą, bo jeśli on się postawi, wtedy ktoś innych będzie wybrany na ofiarę – i ta osoba może sobie nie poradzić z takim ciężarem. Jan w finale wybacza i bierze na siebie cały ciężar. Przygnębiający to obraz, który nie zapowiada żadnej zmiany. Tak jak Źli tego świata chcą. Nie oni spłacają ten kredyt.