Jerzy Skolimowski

Wszystko w tym filmie dzisiaj powinno być standardem.

Od dziś, jak będę mieć gorsze dni, to będę gotów wypierdolić 99% kina, które powstało po Walkowerze. Oglądam ten film dziś i oczom nie wierzę, że ten film wygląda, jak wygląda. Że kino może tak wyglądać. Najczęściej jestem wyrozumiały i w ogóle, ale tak naprawdę to każdego twórcę filmowego po ’65 roku powinno się brać za pysk i domagać się spowiedzi na kolanach, podczas której tłumaczy się, czemu jego obraz nie wygląda jak Walkower. O wykorzystanie przestrzeni, aktorów, pracę kamery oraz wolność w operowaniu poezją. I tłumaczeniu jej na język wizualny. Tarkowski i Angelopoluos jest pewnie nieosiągalny dla przeciętnego twórcy, ale to, co widzimy w Walkowerze, wymaga tylko pomysłowości. I odwagi. To powinien być po prostu standard dzisiaj. Nie ma absolutnie żadnego powodu, żeby dziś akceptować jako widz cokolwiek mniej ambitnego.

Drugi raz biorę się za trylogię Skolimowskiego i znowu oglądam w złej kolejności. Wtedy zacząłem od końca, dziś od środka – a wszystkie trzy filmy, każdy niewiele ponad godzinę trwa, zawiera tego samego bohatera, opowiada spójną skądinąd fabułę i podejmuje tematy jako całość, więc w jednym filmie je wspomina, by w kolejnym rozwijać. I na odwrót. Symbole mogą być rozumiane zapewne tylko w kontekście całości. Tak czy siak – Walkower, czyli historia studenta, który oblał egzamin, jutro ma 30 urodziny, ale jeszcze nie może zaakceptować, że tak wygląda jego życie. Nie zamierza oddać go walkowerem, więc wierzy, że póki walczy, to żyje. A walczy dosłownie, bo zapisuje się do turnieju dla początkujących. W ramach tego turnieju stanie przed wyzwaniem, przed którym łatwiej będzie mu uciec.

Piszę chyba sporo z głównego wątku, ale mógłbym napisać więcej, a i tak dla widza to byłaby niespodzianka, ponieważ całość ma taką konstrukcję, że to się da oglądać i odkrywać przy następnych seansach. Fabuła jest o tyle istotna, że wyraża najważniejszy – tytułowy – motyw całości, czyli młody człowiek goniący za młodością, kiedy stawia czoła barierze w postaci 30 urodzin. Trzeba wtedy wspomnieć, że bohater ma bogate doświadczenie w walkach, ale zapisuje się do zabawy dla nowicjuszy i panikuje, kiedy spotyka kogoś równie doświadczonego, kto może faktycznie mu sprawić trudność. O bólu nie mówiąc. A i tak kombinuje, kiedy ma słabszego przeciwnika, oszukując go, że jest inżynierem. Teraz przeciwnik obawia się kogoś tak wysokiego uszkodzić, obić. Wygrana w kieszeni. Pozornie więc zdradzam bardzo dużo, ale to tylko wierzchnia warstwa, bo teraz musimy sobie zadać pytanie: czemu bohater tak desperacko chce wygrać? Jakie są jego motywacje? Teraz stają się istotne wszystkie inne detale w tym filmie, wszystkie poboczne motywy rozgrywające się w tle. Tak samo jak komentarz wobec statusu inżyniera.

Całość trwa ledwo 70 minut, gna dosłownie jak i filmowo. Miejscami można wręcz żartować, że film był na prędkości organizowany, więc reżyser był zmuszony kilka planów zdjęciowych stawiać jednocześnie, więc jak kończył jedną scenę, to biegł do następnej. Krótki czas trwania, ale spokojnie przez 5-10 minut oglądamy, jak bohater idzie przed siebie w ciszy, gdzieś biegnie. Spotyka na swojej drodze różnych ludzi, mówiących dziwne rzeczy, dziwnie się zachowują, myślą o dziwnych rzeczach. O tym kraju, o współczesności, o stawianiu czoła życiu, o całym mnóstwie rzeczy. W swój własny sposób. I przemawia do mnie, po tych wszystkich latach. Tak jak byłem nastolatkiem, tak jak teraz, gdy już przekroczyłem 30 lat. Ta opowieść o zagubieniu w pośpiechu za czymś nieuchwytnym jest ponadczasowa.

Highlight: ujęcie z upadającym krzyżem i wspinaczka po schodach za kobietą. Na jednym ujęciu.