Podsumowanie dekady 1990s

Podsumowanie dekady 1990s

18/04/2021 Blog 0

Nie pamiętam za bardzo lat 90. Pamiętam tylko filmy.

Lubię myśleć, że lata 90 zaczęły się już 1 stycznia 1990 roku, od premiery odcinka Star Treka TNG „The Defender”, który to zaczął w mojej opinii złoty okres w tym serialu – przestałem się zmuszać do oglądania, a już zaraz miałem mieć problemy z oderwaniem się od odbiornika. W ogóle ta dekada dała dużo szczęścia fanom tego uniwersum – trzy duże seriale i czwarty miał mieć premierę tuż za rogiem. A leciały wtedy też filmy kinowe, chociaż to już oddzielny temat ponoć. Patrząc na to wstecz, to wydaje się nieosiągalne, bo jaka inna marka miała tyle szczęścia? Przed premierą jednego odcinka dowiedzieliśmy się o śmierci jednego z twórców uniwersum – Gene’a Roddenberry. W tej dekadzie oglądaliśmy odcinki coraz bardziej odchodzące od jego pozytywnej wizji przyszłości, jaka pierwotnie miała stać u podstaw tej marki. Oglądaliśmy bohaterów podejmujących trudne decyzję, często wątpliwe moralnie – aż do odcinka „In the Pale Moonlight” z Deep Space Nine, gdzie już bez żadnego kręcenia protagoniści wprost czynili złe rzeczy w imię wyższej idei. I o tym wiedzieli. 

Piszę o tym wszystkim, ponieważ lata 90. były takim okresem, gdy otworzyły się kolejne granice. To w końcu nie tylko unikalny kicz i tandeta, ale właśnie możliwość wyrażenia swoich obaw i negatywnych myśli, tak dotyczących przeszłości, teraźniejszości jak i przyszłości – ludzi, kraju, planety. Był w nas mrok, i on z nas uszedł. Swój głos zaczęło wyrażać nowe pokolenie ludzi, którzy mogli jeszcze łatwiej nakręcić swoje wymarzone dzieło, którzy na dodatek łatwo mogli zachłysnąć się nowymi sztuczkami, które pojawiły się na horyzoncie – efekty specjalne, przyspieszony montaż, komputery ułatwiające wszystko. Każdy chciał się bawić i szybko mogliśmy to samo widzieć w każdym kolejnym „dużym” produkcie, który robił to, co było modne. A widzowie się na to otworzyli, również dzięki rosnącej popularności innych regionów kina. Byliśmy otwarci na naprawdę dziwne pomysły, akceptowaliśmy absurd i niedorzeczność. Pewnie dlatego, że kino, przy całym swoim zaaferowaniu, pod spodem zachowało kontakt z widzem. Mówiło niestworzone rzeczy, ale my wiedzieliśmy, skąd to się bierze. Filmy były po naszej stronie, więc my byliśmy po ich. Dziś w oderwaniu od tego patrzymy wstecz i zastanawiamy się, czemu wtedy mogliśmy to oglądać, a gdyby to wyszło dzisiaj, to bylibyśmy zniesmaczeni lub odrzuceni.

Tak o tym piszę od strony filmów, zamiast osobistych wspomnień i wrażeń (jak to robiłem przy okazji opowiadania o 2000s i 2010s), ponieważ byłem wtedy malutki. I młody. Pamiętam robienie albumów ze zdjęciami robionymi na święta, jak ubieram choinkę czy lepię bałwana. Głupie ubranka, w które dzieci były ubierane przez swoich rodziców – wszyscy chłopcy nosili jakieś kolorowe rajstopy w moim przedszkolu. I właściwie nikt wśród moich znajomych nie miał rodziców w separacji, rozwody były rzadkością. W kioskach było mnóstwo fajnych czasopism, jak Przygoda ze sztuką, gdzie uczyłem się rysować i malować. Moja mama nadal gdzieś ma karton z moimi rysunkami. Składanie puzzli, klocków Lego, naśladowanie Kevina, obklejanie ścian plakatami z Kubusia Puchatka i innych gazetek. Granie w Mario w przedszkolu, jak wychowawczyni pozwoliła. Chodzenie do Empiku, by grać na konsoli. Brak wiedzy, jak czytać zagraniczne nazwy słodyczy, więc je spolszczałem.  Bycie zabieranym do kina na bajki Disneya. Dostawanie prezentów pod choinkę czy na mikołajki (wciąż pamiętam Opowieść wigilijną na Ulicy Sezamkowej). Dużo oglądania telewizji – jak już miałem własny odbiornik, a był długi okres, gdy oglądałem ją tylko, jak jeździłem do dziadków. Programy telewizyjne prowadzone przez Zygmunta Hajzera, kreskówki w sobotnie poranki, sitcomy na Polsacie, dobranocki i oglądanie w kółko tego samego na Cartoon Network. I radocha, gdy jest twój ulubiony odcinek Toma i Jerry’ego, albo w końcu poleciał wyczekiwany teledysk w MTV (Jamiroquai – Canned Heat, Ricky Martin – Livin’ La Vida Loca, Bon Jovi – It’s My Life, Spice Girls – Wannabe, Bloodhound Gang – The Bad Touch… milion lat minęło, zanim w ogóle poznałem tytuł tego ostatniego)…

Swoją drogą teledysk Bon Jovi – Always rewelacyjnie wytrzymuje upływ czasu. Jeden z moich ulubionych tej dekady. Całkowicie wizualna narracja, która zostaje w pamięci na lata.
clerks 1994

FILM DEKADY: CLERKS

I przy okazji mój ulubiony film z tego okresu, ale co lepiej definiuje ten okres, jak nie czarno-biały amatorski film zrealizowany z kumplami za kasę ze sprzedaży kolekcji komiksów, który przemówił do całego pokolenia? Dał im głos do powiedzenia: Tak, inaczej definiuję swoje szczęście od ciebie, spierdalaj. That’s Beautiful Man

Dekada moich dwóch ulubionych soundtracków do słuchania poza filmem: Cienka czerwona linia oraz 1900: człowiek legenda. Oba z tego samego roku, mamma mia…

Co do płyt muzycznych: The Red Hot Chili Peppers – One Hot Minute, Bonnie 'Prince’ Billy – I See a Darkness, Elliott Smith – Either / Or, Guns n’ Roses – Use Your Illusion I, Lucinda Williams – Car Wheels on a Gravel Road, The Stone Roses – Second Coming… I jeszcze trochę mogę wymieniać, mając na myśli wyłącznie te moje NAPRAWDĘ ulubione.

Najlepsze filmy dekady

1. Clerks
2. Co gryzie Gilberta Grape’a
3. Pulp Fiction
4. Szatańskie tango
5. Chłopiec z ulicy Guling
6. Księżniczka Mononoke 
7. Żegnaj, moja konkubino
8. Milczenie owiec
9. Wydział zabójstw
10. Wieczność i jeden dzień

Najlepsze seriale dekady

1. Babylon 5
2. Sopranos (sezon I) 
3. Oz (sezon I)
4. Star Trek The Next Generation (sezony 4-7)
5. Przystanek Alaska (sezony 1-3)
6. Deep Space Nine
7. Neon Genesis Evangelion
8. Batman: The Animated Series
9. Cowboy Bebop
10. Frasier

Top 10 odcinków (po jednym na serial)

1. Sleeping in Light (Babylon 5, 5×22)
2. Growing Pains (New Batman Adventures, 1×8)
3. Are You There God? It’s Me, Jesus (South Park, 3×16)
4. Home (X-Files, 4×02)
5. The Visitor („Star Trek: Deep Space Nine”, 4×2)
6. Tin Man (Stargate, 1×18)
7. The Chase (Star Trek: The Next Generation 6×20)
8. One for the Road („Cheers”, 11×25)
9. The Ski Lodge (Frasier, 5×14)
10. Papa’s Got a Brand New Excuse („Fresh Prince of Bel-Air”, 4×24)

TOP 100 DEKADY

1. Clerks
2. Babylon 5
3. Co gryzie Gilberta Grape’a
4. Pulp Fiction
5. Szatańskie tango
6. Chłopiec z ulicy Guling
7. Księżniczka Mononoke 
8. Żegnaj, moja konkubino
9. Milczenie owiec
10. Wydział zabójstw
11. Wieczność i jeden dzień
12. Drabina Jakubowa
13. Titanic 
14. Tajemnice Los Angeles
15. Truman Show
16. Sopranos – sezon I
17. Matrix 
18. Se7en
19. Podwójne życie Weroniki
20. Skrzydła motyla

21. Dzień świstaka
22. Miętowy cukierek
23. Tytus Andronikus
24. Być jak John Malkovich
25. Korczak
26. Usłyszcie mój krzyk
27. Growing Pains (New Batman Adventures, 1×8)
28. Oz – sezon I
29. Bez przebaczenia
30. Are You There God? It’s Me, Jesus (South Park, 3×16)
31. Powrót do przyszłości III
32. Wszyscy mają się dobrze
33. Home (X-Files, 4×02)
34. Człowiek z księżyca
35. Dom
36. Ucieczka z kina „Wolność”
37. The Visitor („Star Trek: Deep Space Nine”, 4×2)
38. Korytarz
39. Po deszczu
40. Spaleni słońcem

41. Tin Man (Stargate, 1×18)
42. Porachunki
43. Magnolia 
44. Ścigany
45. Wrony
46. Dekalog IV
47. Morderstwo pierwszego stopnia
48. The Chase (Star Trek: The Next Generation 6×20)
49. Sto lat w kinie
50. End of Evangelion

51. Pole
52. Funky Monks

53. Terminator 2: Dzień sądu
54. Psy
55. Leon
56. W księżycową jasną noc
57. One for the Road („Cheers”, 11×25)
58. Wściekłe psy
59. Zawieszony krok bociana
60. JFK
61. Piękna i bestia
62. Przystanek Alaska (sezony 1-3)
63. Od zmierzchu do świtu
64. Życie jest piękne
65. Buntownik z wyboru
66. Perfect Blue
67. Neon Genesis Evangelion
68. W pogoni za Amy
69. Żołnierze kosmosu
70. Dzieci triady
71. Underground
72. Stalowy gigant
73. Dym
74. Szczury z supermarketu
75. Fargo
76. Rosetta
77. Ludzie honoru
78. Blizny przeszłości
79. Obietnica
80. Crumb
81. Gra wstępna
82. Trzy kolory: Niebieski
83. Kula w łeb
84. Paradise Lost: The Child Murders at Robin Hood Hills
85. Mission: Impossible
86. Incydent
87. Fight Club
88. Życie biurowe
89. Zagubiona autostrada
90. Kikujiro
91. Boogie Night
92. Kiler
93. Restricted
94. Zielona Mila
95. Darmozjad polski
96. Szklana pułapka 2
97. Chłopcy z ferajny
98. Cienie i mgła
99. Szkarłatny pilot
100. Jeden fałszywy ruch