Edgar Wright

Pan Wright wymarzył sobie kilka momentów i je zrobił. Nie dał tylko rady obudować wokół nich jakiegoś filmu.

Edgar Wright coraz bardziej odchodzi od filmów opartych o scenariusze. Dzięki nim mógł planować żarty i tworzyć konstrukcje, gdzie różne elementy powracały później w zaskakującej formie – ale przede wszystkim były przemyślane jako całość. Taki był stan rzeczy jeszcze w 2013 roku. W 2021 roku wystarczą mu kolorowe światła oraz szczegóły wymagające masy pracy, umiejętności i precyzji, zaniedbując przy tym bohaterów, ich rozwój, fabułę, motywy oraz jakieś dotarcie do widza ze swoją wizją.

Ostatniej nocy w Soho to film o początkującej projektantce mody imieniem Eloise, która dostaje się do szkoły w Londynie, gdzie styka się z kobietami, co doprowadza ją na skraj załamania nerwowego. Ucieka z akademika, wynajmuje pokój i w snach towarzyszy młodej prostytutce zaczynającej karierę w Londynie w latach 60. Nic wam to nie mówi o samym filmie, a twórcy raczej inaczej sobie to sobie na papierze wyobrażali, ale mieli do wszystkiego tak olewający stosunek, że wyszło jak wyszło. To zapewne miała być romantyczna podróż wrażliwej duszy „do starych, dobrych czasów”, gdzie odkrywa, że tamten okres wcale nie był taki różowy i przyjemny. Problem w tym, że z samego filmu wynika, że współczesność nadal jest o wiele gorsza – wystarczy wypełnić ekran stereotypowymi wyobrażeniami młodych ludzi z memów z Twittera. W przeszłości za to tak naprawdę nie poznajemy żadnej z postaci – jedna kobieta chce występować i śpiewać, więc żeby to osiągnąć zaczyna się prostytuować. Robi to bez podejmowania jakiegokolwiek kontr-działania, chociaż prezentuje się przy tym na osobę, która zdobywa świat nie patrząc na to, na co jej pozwolą. Nie możemy też za bardzo zrozumieć jej cierpienia – jest po prostu smutna i wypalona, bo jest prostytutką, a jej klienci uprawiają z nią seks. Jest bierna – podobnie jak protagonistka, która ją odwiedza we snach, obserwując ją w ciszy, nie mając wpływu na cokolwiek.

Nie ma tutaj jednej, pełnoprawnej postaci. Nie możemy ich poznać lub zrozumieć. Żaden z motywów nie jest rozwinięty, a wątki są porzucone. Film ledwo się zacznie, a już twórcy odrzucają wszystko, co mogło to trzymać w kupie: nie ma interesujących bohaterów, wydarzeń lub fabuły. Wszystko jest obojętne do czasu, aż robi się zwyczajnie absurdalne – masz sny o zbrodni? Idź z tym na policję. Ktoś cię otruł i nie możesz chodzić? Za pięć minut będziesz biegać, bo tak szybko twórcy zapomną, że otruli daną postać. A jak potrzebujecie antagonisty, to wybierzcie osobę najbardziej do tego niezdolną fizycznie – np. inwalidę na zardzewiałym wózku. Niech goni bohaterkę, widz to kupi. Niech jej motywacje będą naciągane i głupie, nie ma problemu. A potem film się kończy. Do tego czasu nauczyliśmy się, że Diane Rigg to skarb, a scenariusze jednak są potrzebne.

Edgar Wright skupia się na szczegółach. Niewłaściwych, owszem, ale się skupia. Jest np. scena tańca z Mattem Smithem, gdzie bohaterka wymienia się na jednym ujęciu ze swoim alter-ego. Efektowne, ale wymagało kręcenia od pasa w górę, czasami nawet jeszcze wyżej – dzięki temu oraz precyzyjnemu blokowaniu aktorki wymieniały się w kadrze, bez CGI. I jest to niebywałe osiągnięcie w historii kina, ale to nadal jest scena tańca, gdzie widać połowę osoby tańczącej – gdzie w tym przyjemność z oglądania? Chociaż może to tylko ja. Inny przykład: scena straszenia. Eloise NAGLE COŚ WIDZI! KRZYCZY! Cięcie! I w następnej scenie jest w kawiarni, pijąc kawę. A widz pyta: „ale co było dalej?” i jest to bardzo dobre pytanie. Zazwyczaj po takich krzyku protagonistka byłaby znaleziona dzień później, a raczej jej ciało. To się po prostu niedodaje. Reżyser chciał mieć MOMENT i go dostał, bez zadbania o szerszy obraz, jak on wpisze się w całą logikę filmu – co zresztą pasuje też do opisania całego świata magicznego, do którego przenosi się Eloise (swoją drogą – czy tylko ja poczułem zawód gdy zobaczyłem, że oglądam film Edgara Wrighta, gdzie nie było pomysłu na przejście między tymi dwoma wymiarami? Eloise idzie spać i już tam jest, to wszystko!). Już trudno, że idzie tam wyłącznie jako obserwatorka, ale wszystko w tym jest niespójne. Niby jest z boku, ale jest też na miejscu swojej alter-ego. Niby jej tam nie ma, ale ma malinkę na szyi. Potem te dwa światy zaczynają się mieszać, Eloise musi uciekać przed duchami, ale są one kierowane wyłącznie scenariuszem – nie zaatakują wtedy, gdy jest ważna rozmowa. A gdy zaatakują i im oddamy, to okaże się, że to była tylko halucynacja. Na samym końcu okaże się, że one w ogóle nie atakowały, tylko miały prośbę… Jeden wielki bałagan. I prowadzi tylko do finału wypełnionego głupotami i absurdami. Pamiętacie Aresznik i stare koronki? Tam chowali trupy do piwnicy. Tutaj chowają ich pod dywanem i policja nic nie może znaleźć.

Podejrzewam, że ten film miał wyglądać zupełnie inaczej. Okres zdjęć skończył się dwa lata temu, jedna aktorka zmarła w międzyczasie, pandemia utrudniła pracę, efekt końcowy pewnie jest najlepszym, co mogli zrobić z tym, co mieli. Miało to wpływ na efekt końcowy, ale oceniam tutaj sam film – a on jest po prostu źle zrealizowany, nieprzemyślany, absurdalny i pusty. Moja teoria jest taka, że powstał z miłości do wybranych momentów – jak owa scena tańca. I one są, warte zobaczenia, rozsiane po tym dwugodzinnym produkcie.

PS. Czas powtórzyć Lost. Słyszę piosenkę z tego serialu i krzyczę: „EJ, TO Z LOST”, ale od razu jest moment zawahania się: „Na pewno? W której scenie to było?” i muszę używać Internetu, żeby skojarzyć opening 3 sezonu.

PS2. Cholera. Zdążyłem zapomnieć, że Wright tworzył kiedyś komedie. W tym filmie jest tylko jeden żart (chyba że liczyć taksówkarza, który przejechał typa stojącego pięć minut na ulicy, wyskakującego z samochodu z krzykiem „nagle mi wyskoczył!”, ale to chyba było akurat na poważnie) i nie wiem, co to miało być. Rozmowa dwóch studentów:
– Masz samochód?
– A jak inaczej miałbym się przedostać z południowego Londynu do północnego?
Kurtyna. Znaczy, już pomijam tę drugą część, ale dlaczego miałoby kogoś dziwić, że student w Londynie ma samochód? Przecież ten film opiera się na ten stereotypowy wizerunek młodego człowieka, który chleje cały okres nauki, ma iphone’a i rozwalony samochód, ale jak jest głodny, to je zupki chińskie. Skoro traktujemy to jako oczywistość, to czemu się temu dziwimy? Słowo daję, na każdym detalu ten film się wykłada. To jest jak odwrotność dotychczasowych filmów tego reżysera, gdzie z kolejnymi seansami odkrywało się te drobne smaczki, które rozbudzały zachwyt.